martes, 26 de febrero de 2013

Euskal musika estiloak

Estilo gehienak ezaugarri harmoniko zehatz batzutan oinarritzen dira:
* Kromatismoa funtsezkoa izango da mende honetako armonian. Kromatismo hau muturreraino eramatearen ondorio bat atonalismoa izango da, hau da, oinarrizko tonalitatearen erabateko eza. Arnold Schönberg austriarra izan zen sistema dodekafonikoa asmatu zuena. Sistema honetan, konpositoreak, berak aukeratutako orden batean antolatuko ditu eskala tonaleko hamabi soinuak, eta segida hori, edo horren eraldaketa zehatz batzuk bakarrik erabili ahal izango ditu. XX. mendeko autore gehienek sistema hau erabili zuten.
* Sistema dodekafonikoan oinarriturik serialismoa agertuko da. Sistema honek, notentzako orden bat ezartzeaz gain, figuren segidetarako, eta intentsitate mailetarako orden bat ere ezartzen du.
* Politonalitatea edo tonalitate anitzen erabilera bateratua.
* Modalitatea edo pizkunde garaiko, eta arinagoko, moduen erabilera.
* Musika mikrotonala edo zortziduna ohiko hamabi soinuetan baino gehiagotan zatitzen denean. Estilo honetan “mikrotonu” bezala ezagutzen diren soinuak, eskala arrunteko tonuak baino altuagoak edo baxuagoak izango dira.

Baina badaude era beraien bereizgarria arlo harmonikoan oinarritzen ez duten estilo berriak:
*Neoklazisismoa. 1.920ko hamarkadan estilo klasikora itzuli nahi duten autore batzuk agertuko dira. Autore hauek euren konposaketen elementu guztiak obrari formazko egitura argia eman diezaioten bilatzen dute. Harmoniari dagokionez, autore hauek kromatismoa, barrokoko formak eta klasizismoko formak nahasturik erabiliko dituzte. Estilo honetako autore aipagarrien artean Igor Stravissky, Paul Hindemith, Sergei Prokofiev eta Dmitri Shostakovich ditugu.
* Musika zehatza. Izen honekin ezagutu zen eguneroko bizitzako soinu arruntak eta musika tresnek sortutako soin abstraktu eta artifizialak elkartzen zituen musika. 1.948an Pierre Schaeffer ingeniaria eta Pariseko beste musikagile batzuk sortu zuten estilo hau.
*Musika elektronikoa. Estilo honek Musika Zehatzean du bere oinarria. Estilo berri honetan ekipo elektronikoak eta ordenagailuak soinu sortzaile bezala erabiliko dira, eta ondoren soinu horiek eraldatu eta nahasteko.
* Opera. Garai honetan ere operak aurreko mendeetan izandako erakargarritasuna mantendu du. Arrakasta gehien izan duten autoreen artean Richar Strauss, Hans Werner Henze, George Gershwin eta Benjamin Britten ditugu.
*Balleta. Berpizkunde bat ematen da balletean Prokofiev, Bartók, Ravel eta Stravinsky bezalako autoreekin.
Mende honetan topa dezakegun musika estiloak horrenbeste izan arren, eta horren ezberdinak izan arren, badauzkate amankomunak diren zenbait ezaugarri: Kualitate, dentsitate, testura eta soinuen iraupenean duten interesa. Ezaugarri hauek melodiaren gainetik egongo dira.

No hay comentarios:

Publicar un comentario